تصوير 1 – پرچم ايران.
در اين مقاله، مي خواهيم نشان بدهيم که علامت شير سرخ در پرچم ايران و
علامت لاله ي خونين در پرچم حکومت اسلامي، هردو از يک منبع يعني از آيين جادويي
گاوکشي سرچشمه گرفته اند. در پرچم ايران، شير گاوکش با شمشير آخته، آماده ي
شهيدکردن گاو مقدس است. در پرچم حکومت اسلامي، لاله ي خونين، فرانمود گاو مقدسي ست
که به شهادت رسيده است. آن شير شهيدکننده و اين لاله ي شهيد شده، به کمک يک ديگر،
داستان قرباني کردن گاو مقدس در آيين جادويي گاوکشي را به طور سمبوليک بيان مي
دارند.
***
در مورد نقش شير و خورشيد و رنگ هاي سبز و سپيد و سرخ پرچم ايران،
تفسيرهاي گوناگوني وجود دارد که رايج ترين آن ها تفسير اسلامي ست.
تصوير 1 – پرچم ايران.
از نظر اين مفسران، رنگ سبز در بالاي پرچم مربوط به حضرت محمد (ص) است.
زيرا باغ هستي از بركت نور محمدي سبز و خرم است. رنگ سرخ در پايين پرچم مربوط به
حضرت امام حسين (عليه السلام) است. زيرا عالم و آدم از برکت خون سيدالشهدا، به خلعت
حيات مشرف شده اند. رنگ سفيد در وسط پرچم مربوط به تسليم شدن به مشيت خداوندي است
زيرا رنگ سفيد رنگ تسليم است. به عقيده ي اينان، شيري که در وسط پرچم ديده مي شود
نشانه ي حضرت علي (عليه السلام) است. زيرا اسدالله يا شير خدا يکي از القاب ايشان
است. شمشيري که در دست شير است، شمشير ذوالفقار است و خورشيدي که از پشت او سرزده
است، خورشيد ولايت علوي ست.
***
ما معتقديم که براي دست يافتن به معناي نهفته در پشت نشانه هاي پرچم ايران بايد ابتدا معناي نهفته در پشت سمبوليسم شير را از نظر فرهنگ باستاني ايران درک کنيم. براي اين کار به سراغ نقش هاي برجسته ي تخت جمشيد مي رويم و در آن ويرانه هاي باشکوه به دنيال گمگشته ي خود مي گرديم. در تخت جمشيد هرجا نقش شيري هست، او را در حال دريدن گاوي مي بينيم. اما چرا شير گاو را مي درد؟ اين شير گاوکش کيست؟ آن گاوي که به دست شير کشنه مي شود نشانه ي چيست؟ چرا بايد اين گاو کشته شود؟ مقصود از کشتن گاو چيست؟
تصوير 2 – نقش برجسته ي تخت جمشيد: شيري گاوي را پاره مي کند.
در فرهنگ ايران، تنها کسي که به اين شيرگاوکش شباهت دارد، ميتراي گاوکش است. در بسيارى از كنده كارى ها و نقاشى هاى به جا مانده از مذهب مهر پرستى، ايزد مهر، گاوى را مى كشد و خون او را به زمين مي ريزد واز خون گاو شهيد شده، خوشه هاى گندم مى رويد. شير گاوکش و ميتراي گاوکش هردو ريشه در آيين گاوکشي دارندو از روي اين آيين جادويي الگوبرداري شده اند. در عصر جادو، بوميان نيمه وحشى معتقد بودند كه روح بارورى و بركت در كالبد گاو زندگى مى كند و گاو را مقدس مى داشتند. آن ها طى مراسم مخصوصى به نام مراسم گاو كشى، اين گاو مقدس را مى كشتند و خون او را بر زمين مى پاشيدند تا نيروى بارورى و بركت از طريق جادوي سرايتي از خون گاو به زمين منتقل شود و باعث حاصلخيزى و باروري زمين گردد.
تصوير 3 – مجلس شهيد شدن گاو مقدس به دست ميتراي گاو کش.
جنگ شير و گاو از نظر سناره شناسي نيز اهميت دارد. در نيمکره ي شمالي، اگر در آغاز ماه فروردين، پس از تاريک شدن هوا به آسمان نگاه کنيد، در بالاي سر خود، صورت فلکي Leo يا برج اسد يا برج شير را مي بينيد که با درخشش و قدرت تمام، درحال طلوع کردن است. در منتهي اليه آسمان، صورت فلکي Taurus يا برج ثور يا برج گاو را مي بينيد که با ضعف و سستي بسيار، در حال غروب کردن است. طلوع برج شير و غروب برج گاو در آغاز فصل بهار استعاره ي از کشته شدن گاو فلکي به دست شير فلکي است که مصادف با روييدن دوباره ي گياهان است. در اين جا نيز، پس از شهيد شدن گاو، طبيعت جان تازه اي مي گيرد و مجلس شهيد شدن گاو مقدس به دست ميتراي گاو کش، در استعاره ي برج اسد و برج ثور، تکرار مي شود.
اگر شيرگاوکش و ميتراي گاوکش يکي باشند، معناي شمشيري که در دست شير است نيز روشن مي شود. شمشيري که در دست شير است همان شمشيري ست که ميترا هنگام شهيدکردن گاو مقدس در دست دارد. شيرگاوکش، با شمشيري که در دست گرفته است مي خواهد براي باروري زمين، گاو مقدس را شهيد کند.
اگر شيرگاوکش و ميتراي گاوکش يکي باشند ، معناي خورشيدي که از پشت شير سرزده است نيز روشن مي شود. خورشيد سمبول و نشانه ي ميترا است و سرزدن خورشيد از پشت شير، تاکيد دوباره اي است بر ارتباط شير و ميتراي گاوکش.
در پرچم ايران، حضرت ميترا در هيات شيري با شمشير آخته آماده ي شهيد
کردن گاو مقدس است. گرچه نقش گاو به طور مستقيم در پرچم ايران نشان داده نشده است،
اما خون بارورکننده ي گاو مقدس به صورت رنگ سرخ در پايين پرچم ايران به چشم مي خورد.
رنگ سبزي که در بالاي پرچم ايران است، در حکم گياهاني ست که از خون بارورکننده ي
گاو مقدس، سبز شده اند.
***
حکومت اسلامي ايران، شيرگاوکش را از پرچم ايران برداشته است و به جاي آن کلمه ي الله را گذاشته است. اما اين کلمه ي الله را طوري نوشته است که به شکل يک لاله ي خونين است. پنج نکته در مورد اين لاله ي خونين اهميت دارد:
تصوير 4 –پرچم حکومت اسلامي ايران.
نکته ي اول در مورد مفهوم سمبوليک گل لاله است. الگوي اصلي همه ي شهادت ها در فرهنگ ايران، شهادت گاومقدس است. لاله ي خونين، سمبول و فرانمود و نشانه ي شهادت است. بنابراين، لاله ي خونين با شيرگاوکشي که از پرچم ايران حذف شده است، خويشاوندي دارد. اگر آن شيرگاوکش که گاومقدس را به شهادت رسانده است ازپرچم ايران رفته است، به جايش اين لاله ي خونين آمده است که نشانه ي گاو مقدسي که به شهادت رسيده است. مفهوم شير شهيد کننده در پرچم قبلي و مفهوم لاله ي شهيد شده در پرچم فعلي، دو نيمه از يک داستان واحد مي باشند و همديگر را تکميل مي کنند. آن شير شهيدکننده، بدون اين لاله ي شهيد شده، موجودي ناتمام است. و اين لاله ي شهيد شده، بدون آن شير شهيدکننده، چيزي کم دارد. آن شير شهيدکننده و اين لاله ي شهيد شده، به کمک يک ديگر، داستان قرباني کردن گاو مقدس در آيين جادويي گاوکشي را به طور سمبوليک بيان مي دارند.
نکته ي دوم در مورد نوشته شدن کلمه ي الله، به صورت لاله ي خونين است. اگر لاله سمبول شهادت است، بنابراين نقش کردن آن به صورت الله مانند آن است که لاله ي خونيني که روح ايزدي در او حلول کرده است به شهادت رسيده باشد. اين مفهوم با مفهوم شهيدشدن گاو مقدس بسيار نزديک است. در آن جا گاوي که روح خدا در او حلول کرده است به شهادت رسيده است. در اين جا، لاله اي که روح الله در او حلول کرده است، شهيد شده است. آن گاو خداگونه و اين لاله ي الله وار، هردو يک کارکرد جادويي دارند.
نکته ي سوم در مورد دميدن لاله از خون شهدا ست. در آيين گاوکشي، از
خون بارورکننده ي گاو مقدس، گلها و گياهان سبز مي شوند. چنان که در مجلس شهيدشدن
گاو به دست ميتراي گاوکش، از دم گاو، گياهان گوناکون سبز شده است. اين مفهوم جادويي
در نقش لاله ي خونين پرچم جديد ايران، حفظ شده است. در شاهنامه نيز از خون سياووش،
گياه پرسياووشان سبز مي شود. در فرهنگ عامه نيز مصطلح است که بگويند از خون شهيدان
لاله دميده است. دميدن لاله از خون شهيدان و ظهور نقش لاله ي خونين در پرچم جديد
ايران، چرخه ي گاو کشي را کامل مي کند. زيرا هدف از آيين گاوکشي آن بوده است که گاو
را بکشند و خون بارورکننده ي او بر زمين بريزند تا خاصيت باروري و برکت از راه
جادوي سرايتي از خون گاو به زمين سرايت کند و باعث شود تا گل ها و گياهان سبز شوند
و درختان ميوه بدهند و کشتزارها به بار بنشينند و غذاي افراد قبيله از راه جادو ي
سرايتي فراهم شود. دميدن گندم از دم گاو در مجلس ميترا و دميدن لاله از خون شهيدان
در پرچم جديد ايران، هردو يک کارکرد جادويي دارند.
نکته ي چهارم در مورد شکل حروف الف و لام در کلمه ي الله است. براي
نوشتن حرف هاي الف و لام در کلمه ي الله از نيمدايره هاي نوک تيز استفاده کرده اند
که شبيه به شمشير است و از اين نظر، يادآور شمشير شهيدکننده ي شيرگاوکش است که به
صورت نمادين در نسخه ي اسلاميزه شده ي پرچم ايران همچنان حفظ شده است. اگر چه آن
شير شهيدکننده از پرچم ايران رفته است، اما شمشير کج و خون ريز او، به صورت
نيمدايره هاي نوک تيز در حروف الف و لام الله باقي مانده است. آن شمشر شهيدکننده و
اين الف و لام هاي نوک تيز، هردو يک کارکرد جادويي دارند.
نکته ي پنجم در مورد رنگ گل لاله است. لاله ي خونين در پرچم جديد، مانند شير گاوکش در پرچم قديم، به رنگ سرخ مي باشد. آن رنگ سرخ شير گاوکش و اين رنگ سرخ لاله ي خونين، هردو يک کارکرد جادويي دارند و آن ارتباط با خون سرخ گاو مقدس است.
در پرچم حکومت اسلامي ، دو نوار سرخ و سبز، به همان صورت اصلي، حفظ
شده است. يعني هم خون بارورکننده ي گاو مقدس (=نوار سرخ) و هم گياهاني که از راه
جادوي سرايتي از خون گاو مقدس روييده اند(=نوار سبز)، همچنان در نسخه ي جديد پرچم
ايران، محفوظ مانده اند. در اين جا نيز، علي الرغم کوشش هاي هدفمند براي عربيزه
کردن پرچم ايران، نشانه هاي فرهنگ ايران بر علامات فرهنگ عرب پيروز شده است.
***
در اين مقاله، نشان داديم که علامت شير سرخ در پرچم ايران و علامت لاله ي خونين در پرچم حکومت اسلامي، هردو از يک منبع يعني از آيين جادويي گاوکشي سرچشمه گرفته اند. در پرچم ايران، شير گاوکش با شمشير آخته، آماده ي شهيدکردن گاو مقدس است. در پرچم حکومت اسلامي، لاله ي خونين، فرانمود گاو مقدسي ست که به شهادت رسيده است. آن شير شهيدکننده و اين لاله ي شهيد شده، به کمک يک ديگر، داستان قرباني کردن گاو مقدس در آيين جادويي گاوکشي را به طور سمبوليک بيان مي دارند.
***
Abbas.Ahmadi@Mailcity.com
http://AbbasAhmadi.tripod.com